JAMAICA

Jamaica is een eiland in de Caribische zee. De inheemse naam Xaymaca zou ‘land van bos en water’ betekenen. Het wordt ook ‘The Rock’ of ‘Jamrock’ genoemd. Taino inheemsen vestigden zich rond het jaar 800 op het eiland. Zij deden aan landbouw en visserij. Aan de zuidkust waren er 200 dorpen met ongeveer 60.000 inwoners.

In 1494 landde Columbus ergens aan de noordkust, misschien bij Discovery Bay. Sevilla (1509) werd al snel verlaten wegens een ongezond klimaat. Santiago de la Vega (1534) heet tegenwoordig Spanish Town. Tot 1655 bleef het eiland in Spaanse handen. Er werden suikerplantages aangelegd en toen de Taino inheemsen bijna waren uitgestorven, begon men slaven uit Afrika te halen. Na de verovering van het eiland door de Engelsen vertrokken de Spaanse plantage-eigenaren en lieten hun slaven vrij, die in de bossen ‘maroon’ dorpen stichtten.

De Engelsen moesten dus nieuwe arbeiders zoeken. Dat waren Ierse en Schotse gevangenen die als dwangarbeiders werden ingezet, en slaven uit Afrika. De belangrijkste producten waren suiker, katoen en indigo. De 1e marronoorlog van 1728-1740 eindigde met een wapenstilstand omdat de Engelsen de strijd tegen de maroons niet konden winnen.

In de 19e eeuw waren er op Jamaica 20x zoveel slaven als vrije blanken. In 1838 werd de slavernij in de Britse koloniën afgeschaft. Sommige plantages raakten in verval en er ontstond een groep kleine landbouwers. De overgebleven plantages haalden contractarbeiders uit China en India. Er heersten epidemieën van cholera, rode hond en pokken, waardoor veel mensen stierven.

Jamaica telt bijna 3 miljoen inwoners. Er wordt Engels gesproken en op straat Jamaicaans patwa. De meerderheid van de bevolking (80%) is van Afrikaanse afkomst, uit de regio Ghana en Nigeria. Er zijn minderheden uit Europa (16%), China, India en Libanon. In de 17e en 18e eeuw waren er ook sefardisch-joodse plantage eigenaren en in de tweede wereldoorlog vluchtten veel Europese joden naar Jamaica. De laatste jaren hebben zich cCubanen, Haitianen en Colombianen in Jamaica gevestigd.

Jamaica is sinds 1962 onafhankelijk van Engeland en lid van het Gemenebest, met koning George III als staatshoofd. Het is een parlementaire democratie met vrije verkiezingen, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst.

Het klimaat is tropisch met een hoge biodiversiteit omdat er veel bos bewaard is gebleven. Aan de noordkust valt de meeste regen, in het zuiden zijn er drogere gebieden. In de koloniale tijd is er hout gekapt voor de bouw van schepen en om plantages aan te leggen. Mahonie, bamboe, rozenhout en orchideeën groeien in het regenwoud. In de droge gebieden zijn er savannes en cactussen. Het binnenland is bergachtig en de meeste steden liggen in de smalle kustvlakte. De kustlijn is grillig, met talloze baaien, riviermonden en grotten, die bekend zijn als filmlocaties. Blue Lagoon, waar de gelijknamige film is opgenomen, ligt dichtbij de havenstad Port Antonio.

In dichtbevolkte gebieden en toeristenresorts ontstaat watervervuiling door rioolwater en plastic zwerfvuil dat bij zware regenval naar zee stroomt. Koraalriffen hebben bovendien te lijden van orkanen, visserij en algengroei.

In de Blue Mountains liggen de maroon dorpen Moore Town en Charles Town. Er wordt nog kromanti gesproken, een creoolse taal met invloeden uit het Engels, Akan en Fante. De Afrikaanse natuurgodsdienst is bewaard gebleven, zoals ook op Cuba, in Haiti, Brazilië en Suriname.

Mangoesten (kleine knaagdieren) zijn in 1872 ingevoerd uit India om ratten op suikerrietplantages te bestrijden. Ze verwilderden en hebben inheemse diersoorten, zoals slangen, uitgeroeid. Leguanen, hagedissen en andere reptielen zijn er nog, evenals talloze soorten vogels, vleermuizen, insecten en vissen. Er zijn maar liefst 20 botanische tuinen op Jamaica, waar je inheemse bomen, planten en orchideeën kan bewonderen.

De hoofdstad, Kingston, ligt aan een natuurlijke haven. Exportproducten zijn bananen, kokosnoten, broodvrucht, koffie, mango’s. De tegenstellingen tussen arm en rijk zijn groot en veel Jamaicanen emigreerden naar Canada, Engeland en de V.S.
In de jaren 1960 was de aluminium industrie in opkomst, maar na 1980 daalde de wereldmarktprijs. Het toerisme werd belangrijker, want duizenden reggae fans willen weten waar Bob Marley vandaan komt!

De rastafari beweging is in de jaren 1930 op Jamaica ontstaan. Marcus Garvey en Haile Selassie waren spirituele leiders. De rastafari beweging is verspreid over de hele wereld. Kenmerken zijn dreadlocks, gebruik van marihuana, vegetarisme, protest tegen discriminatie en verkondigen van vrede. Dat is te horen in de muziek van Bob Marley en latere reggae artiesten. Jamaicaanse reggae, ska en dancehall beïnvloeden wereldwijd punk rock, new wave, regaeton en Amerikaanse rap.
Bekende internationale artiesten en sporters hebben Jamaicaanse roots, zoals Bob Marley, Gregory Isaacs, Peter Tosh, Bunny Wailer, Jimmy Cliff, Desmond Dekker, Beenie Man, Buju Banton, Sean Paul, Usain Bolt, Miss Universe Yendi Phillips, model Naomi Campbell en Grace Jones en vele anderen!
In Kingston kan je een citytour maken langs historische gebouwen en muurschilderingen. Het huis van Bob Marley en zijn studio, Tuff Going International mag je niet missen! Er zijn gouden platen, foto’s en muurschilderingen te zien.

Devon House is een 17e eeuwse villa van George Stiebel, de eerste zwarte miljonair van Jamaica. De National Gallery of Jamaica (1974) heeft een collectie historische gravures en schilderijen en moderne kleurrijke Jamaicaanse schilderkunst en houtsnijwerk.

Een leuke trip is de Rio Grande rafting tour, in de omgeving van Portland. Op een bamboe vlot met bankje en bootsman vaar je 10 kilometer stroomafwaarts. Bamboevlotten werden gebruikt om bananen van de plantages naar de kust te transporteren.
Ook is de Blue Mountain tour naar Holywell National Park een leuke trip, met bezoek aan een koffieplantage. Blue Mountain coffee is heel duur en exclusief.

Negril ligt op de westpunt van Jamaica en telt vele hotels. In de jaren 1960 was dit een hippie paradijs. De kust is rotsachtig en er zijn zandstranden zoals Seven Mile Beach.

Montego Bay (Mo Bay) is de tweede stad van Jamaica met 120.000 inwoners en de grootste luchthaven van het eiland. Het is een belangrijke toeristische bestemming met meer dan honderd hotels en een haven voor cruiseschepen. De stranden en het nachtleven zijn beroemd. Hip Strip is een wandelpromenade met winkels, bars, restaurants en clubs. Het stadscentrum is ‘s avonds onveilig door kleine criminaliteit en bendegeweld. Mensen die je op straat aanspreken vragen achteraf geld voor hun ‘diensten’, dus zeg liever direct nee.
Vanuit Mo Bay maak je trips naar Doctors Cave Beach of Rocklands Birds Sanctuary, een vogelreservaat. Je kan ook op een bamboevlot over de Martha Bae River varen.

Ocho Rios ligt centraal aan de noordkust, dichtbij Dunns River Falls, de meest geliefde attractie van Jamaica. Er liggen een aantal watervallen achter elkaar, en je kan tegen de stroom omhoog klimmen. Wie niet nat wil worden, kan op de oever de trap nemen. De watervallen liggen in de schaduw van het bos, dus het is lekker koel. Ocho Rios is een belangrijke haven voor cruiseschepen en export van suiker en kalksteen.

Op een 7-daagse tour vanuit Kingston worden grote en ook kleinere atttracties bezocht, zoals Great House of Rose Hall. Men zegt dat de witte heks Annie Palmer daar rondspookt. In Fallmouth bezoek je het huis van Usain Bolt, en aan de zuidwestkust de Appleton Rum fabriek.

De Jamaicaanse keuken is bekend door jerk spice, curries, rijst met bonen en tropisch fruit. Jerk (charqui) is gedroogd of gerookt vlees. Het wordt bereid op laag houtskoolvuur, afgedekt met zinkplaten, zoals in Suriname warme vis wordt gemaakt.

Wil je jerk proeven, de ‘one love’ sfeer van Jamaica beleven, kleurrijke muurschilderingen bewonderen, wandelen door tropisch regenwoud en over witte palmenstranden? Jamaica heeft het allemaal!

$492,-

Hoofdstad	Kingston
Bevolking	2.838.548
Taal	Engels
Munteenheid	Jamaicaanse dollar (JMD)
Visum vereist	www.visum.nl
Vaccinatie(s)	ja
Voltage	110 V
Verkeer	Linksrijdend verkeer